Digitaal Inclusieve Wijk TOOLBOX
Van september 2019 tot september 2021 zochten de e-inclusiewerkingen van Antwerpen, Gent en Kortrijk naar wat er nodig is om alle buurtbewoners kansen te geven in de digitale wereld.
Hieronder vind je het resultaat, enerzijds een concept van een ideale 'Digitaal Inclusieve Wijk', anderzijds 28 praktijken als inspiratie om in je eigen gemeente of organisatie aan de slag te gaan.
Er is ook een fysieke versie van de toolbox. Gemeenten en organisaties kunnen die bestellen in de webwinkel van Mediawijs.
Op basis van onze jarenlange praktijkervaring zien we vijf grote pijlers om op wijkniveau aan te werken.
Klik op de afbeelding voor meer info.
Praktijken ter inspiratie
1. Gratis toegang tot digitaal toestel en internet
Computers en internet op openbare plaatsen
In de brochure ‘Hoe start ik een openbare computerruimte werking’ vind je uitleg en tips om voor iedereen een aanbod te voorzien. We geven enkele voorbeelden van locaties in Gent, Antwerpen en Kortrijk.
Gratis wifi in de openbare ruimte
Op welke plaatsen voorzie je best gratis openbare wifi? De essentie is dat mensen ergens terecht kunnen waar ze zonder andere verwachtingen rustig hun digitale zaken kunnen regelen.
Printtegoed voor jongeren
Voor schoolopdrachten moet al eens iets geprint worden en niet alle jongeren beschikken thuis over een printer.
Kortrijk biedt jongeren de mogelijkheid om gratis te printen voor schoolwerk.
2. Hardware en internet thuis, met hulp op maat
Digi-leen
Buurtbewoners ontlenen voor een langere periode een laptop bij het buurtwerk en krijgen begeleiding op maat.
Digitaal pakket voor kwetsbare werkzoekenden
Werkzoekenden in begeleiding bij het jobteam ontlenen een tablet of computer en krijgen begeleiding op maat.
Digitaal pakket voor OCMW-cliënten
Cliënten van OCMW Gent krijgen een laptop voor werk, school of sociaal contact. Dit gecombineerd met ondersteuning aan huis en opleiding rond basisvaardigheden.
Leencomputer studie-ondersteuning
Leerlingen die studieondersteuning krijgen lenen een laptop voor een volledig schooljaar. De studiebegeleider ondersteunt zowel bij offline als digitaal schoolwerk.
3. Individuele begeleiding op openbare locatie
Individuele hulp op een vaste locatie
In de brochure ‘Hoe start ik een openbare computerruimte werking’ vind je uitleg en tips om voor iedereen een aanbod te voorzien. We geven enkele voorbeelden van locaties in Gent, Antwerpen en Kortrijk.
Digi-buddy
Digitaal beginners worden gekoppeld met een vaste Digi-buddy waarmee ze een traject lopen om eigen digitale doelen te verwezenlijken.
Hulp bij digitaal schoolwerk
Kinderen van wie de ouders niet kunnen helpen bij digitaal schoolwerk kunnen terecht in een Digipunt met huiswerkbegeleiding.
Digi-tafel
Vrijwilligers ondersteunen buurtbewoners op een versterkende manier bij het gebruiken van de computer, smartphone of tablet en zetten samen met hen stappen in de digitale wereld, op hun eigen tempo en volgens hun eigen noden.
Hulp bij digitale dienstverlening
Elke dienstverlener staat voor de opdracht om digitale dienstverlening voor iedereen toegankelijk maken. Een one-size-fits-all- aanpak bestaat helaas niet. We geven enkele mogelijkheden en voorbeelden.
4. Workshops en lessen
Digiwadde en Digidokter
Laagdrempelige gratis workshops om beginners over de digitale drempel te trekken.
Workshops voor kansengroepen faciliteren
Stad Kortrijk koppelt opleidingsverstrekkers en organisaties die werken met kwetsbare groepen, en voorziet budget om workshops op maat te voorzien in een vertrouwde omgeving.
Digitale uitleendienst
Hardware is duur en veroudert snel; twee goede redenen om materiaal te delen.
Een uitleendienst is een kostenefficiënte manier om wijkorganisaties tijdelijk van digitaal materiaal te voorzien voor e-inclusieactiviteiten.
5. Informele activiteit rond een digitaal thema
Digicafé
Een Digicafé is een gezellige bijeenkomst voor beginners. We werken
telkens rond een thema dat aansluit bij de dagelijkse leefwereld, dat inspeelt op iets dat moeilijk is voor digitaal
beginners of dat gerelateerd is
aan de gemeentelijke dienstverlening.
Groepsaanbod op maat van anderstaligen
Ook anderstaligen hebben nood aan ondersteuning in de digitale wereld. Door
de taalbarrière kunnen zij vaak moeilijk deelnemen aan het regulier aanbod, waardoor acties op maat aangewezen zijn.
Digitale thema's bij ontmoetingsmomenten
Bij 'Buurtbabbels' en 'koffie en cookies' is het de bedoeling dat mensen plezier ervaren met digitale tools, en om hen te prikkelen er meer over te leren en dingen uit te proberen.
Buurtevent met digitale insteek
Een buurtevenement biedt veel mogelijkheden om digitale oefenkansen aan
te bieden. Het is een makkelijke manier om een breed publiek te bereiken en er nemen ook mensen deel die niet spontaan naar een computerles of digidokter zouden komen.
6. Digitale oefenkansen integreren in je werking
Digiburger
Avansa regio Antwerpen ontwikkelde op vraag van de stad het traject “Digiburger”. Organisaties die normaal niet rond e-inclusie werken, kunnen een aanvraag doen om een e-inclusietraject te starten.
Workshop digitale oefenkansen
De Gentse e-inclusiewerking werkte samen met Avansa een kort begeleidingstraject uit voor organisaties en diensten die digitale oefenkansen in hun werking willen integreren.
Digitale oefenkansen bij contactmomenten
Ook organisaties en diensten zonder focus op het digitale kunnen digitale oefenkansen integreren in hun bestaande werking. Je hoeft hiervoor geen bijkomende activiteiten op te zetten en hebt geen grote digitale expertise nodig.
Digitale oefenkansen bij groepsactiviteiten
Elke organisatie die werkt met minder digitaal vaardige groepen, kan digitale oefenkansen integreren in haar werking. Bedoeling is niet om aparte activiteiten rond het digitale te organiseren, maar wel om af en toe een digitale prikkel in te bouwen in
bestaande activiteiten.
7. Coördinatie en communicatie
Noden van buurtbewoners in kaart brengen
Een onderzoek naar de noden en vragen van bewoners is een goede start voor het uitwerken van een visie en een strategie rond digitale inclusie. Het geeft zicht op dringende vormingsnoden of hiaten in het bestaande aanbod, en biedt handvaten om doelstellingen op langere termijn te bepalen.
Lerend netwerk in de wijk
Bij buurtgericht werken is het belangrijk om organisaties en diensten in de wijk op te hoogte te houden én mee te krijgen in het e-inclusieverhaal, ook diegenen die niet expliciet rond het digitale werken.
In Antwerpen verloopt dit via een ‘lerend netwerk’ op wijkniveau in de projectwijken.
Buurtgerichte coördinatie
e-inclusie
Bij het project ‘Digitaal Inclusieve Wijk’ experimenteerden we met verschillende
manieren om e-inclusieactiviteiten op buurtniveau te coördineren.
Digitaal begeleiders coachen en opleiden
Bij e-inclusieactiviteiten wordt vaak een beroep gedaan op vrijwilligers. Naast de algemene aanbevelingen bij het werken met vrijwilligers geven we graag enkele specifieke aandachtspunten voor digitaal begeleiders mee, zowel vrijwillers als betaalde krachten.